De moord op Anne Faber staat in mijn herinnering gegrift als een afschuwelijk delict en de pijn van de nabestaanden moet nog steeds onbeschrijfelijk zijn. Ik las het boek van de vader en oom van Anne en ondersteunde van harte hun oproep aan de politiek om hier iets van te leren om toekomstig leed te voorkomen.
“Leren” meer is dan wat spelregels veranderen in de systemen. Leren doe je door je echt te verdiepen in hoe dingen hebben kunnen gebeuren, waarbij ieders aandeel betrekt: dat van de dader, de instituties, maar ook van elk van ons en de samenleving als geheel. En ieders stem mag en moet daarin gehoord worden: hoe pijnlijk we dat ook vinden.
En ik denk aan een man die na een uiterst gewelddadige verkrachting van twee minderjarige meisjes niet van de rechter te horen kreeg: “Uw delict toont aan dat u zo ziek en gevaarlijk bent dat u niet meer op straat mag komen. Althans niet voordat door deskundigen is vastgesteld dat dat gevaar bij u niet meer aanwezig is. Daarom krijgt u TBS of een gevangenisstraf met TBS” .
In plaats daarvan kreeg Michael P. een gevangenisstraf met een einddatum. De toenmalige advocaat adviseerde Michael om niet mee te werken aan een Pieter Baancentrum-onderzoek om daarmee TBS te voorkomen en die strategie heeft bij de leden van de rechtbank gewerkt. Achteraf praten met de wetenschap van nu lijkt wellicht wat gemakkelijk maar dat de keus van de rechtbank na de verkrachting cruciaal voor het vervolg is geweest staat buiten kijf.
Dat hij in de loop van die straf in een kliniek werd geplaatst deed niets af aan het feit dat hij korte tijd daarna sowieso vrij zou komen, gevaarlijk of niet. Het delict werd gepleegd in het laatste deel van de gevangenisstraf, toen P. in een kliniek was.
Daarom wees iedereen naar de gevangenis en de kliniek en toen heel Nederland riep dat het TBS- systeem niet deugde heb ik dat de minister en voorlichting dat niet horen weerspreken. Michael P. heeft nooit TBS gehad en het zwijgen daarover vond ik niet stroken met de verantwoordelijk van Justitie om ons goed voor te lichten. Bovendien werden de mensen die in klinieken uiterst zwaar en moeilijk werk doen daarmee volstrekt in de kou gezet.
Onlangs heeft strafrechtadvocate Marjolein Dikkerboom in haar Magazine “Meesters, achter de schermen” een interview met Heleen de moeder van Michael P. gehad, gevolgd door een interview met Marjolein en Heleen, in de podcast “Prisonshow”.
De familie is ernstig bedreigd en lastig gevallen: thuis, op het werk tot en met in de school van de kinderen van de zus van Michael P.. Ze moesten noodgedwongen verhuizen, omdat de (be)dreigende situatie niet langer houdbaar was. De- zus kan nog steeds niet werken vanwege hetgeen ze heeft meegemaakt door toedoen van haar broer. Moeder kreeg de schuld van het delict van haar zoon, is voor “moordenaar” uitgescholden en diverse media kopten in dat het aan de opvoeding zou hebben gelegen. Het is opmerkelijk te noemen dat zoiets nooit over de vader wordt gezegd, hetgeen misschien ook wel wat zegt over het nog altijd heersende beeld van onze maatschappij. Heleen moest zelfs onderduiken op advies van de politie en probeert zo goed en zo kwaad als dat kan een zinvol leven op te bouwen. Ze werkt in de zorg.
In het gezin waarin P. opgroeide was geen sprake van mishandeling of misbruik. Heleen is een liefdevolle moeder die het vreselijk vindt wat haar zoon heeft gedaan en dat op geen enkele wijze recht probeert te praten. Ze kiest er voor om moeder voor Michael te blijven en dat was geen gemakkelijk keuze. Ook zij heeft geworsteld met de vraag: laat ik mijn zoon los of blijf ik er voor hem. Dit was een heel proces. En uiteindelijk een keuze van het hart. Michael is en blijft haar zoon. Haar, haar ex-man, kinderen en kleinkinderen is ook geweld en onrecht aangedaan. Voor hen was er geen enkele vorm van hulp en steun beschikbaar. Ze waren immers familie van de dader.
Je zal maar een kind, broer, oom of zus hebben die zo’n verschrikkelijk delict pleegt. En zonder enige ervaring, bijvoorbeeld met de media, mikpunt worden van volkswoede en media.
En als je dan de stap durft te zetten om met het verdriet aan de vergeten kant naar buiten te treden, merkt aan alles dat er voor kant van het verhaal, maar weinig of geen draagvlak is.
Zo was er een bekend TV- programma dat naar aanleiding van het magazine interesse had getoond. Waarom was het niet eerder opgepakt, werd zelfs gezegd. Er was een heus interview opgenomen met Heleen en het item zou maar liefst 3 minuten duren. Een unicum in de TV – wereld. Op de dag van uitzending werd er als dondersslag bij heldere hemel gebeld dat het toch niet op TV zou komen.
Naar de reden kunnen we slechts gissen. Zou Justitie of zelfs de politiek een rol hebben gespeeld?
Alle telefoongesprekken van Michael worden immers opgenomen en Heleen en Michael hadden nog gebeld vlak voordat het productieteam aan het draaien was. Ook was er met de familie van de nabestaanden contact opgenomen en ook al hadden zij bezwaren, dat weerhield het TV- programma niet van het afnemen van het interview, want ook deze kant van het verhaal mocht verteld worden. Het interview ligt nu in een spreekwoordelijk la. Om maatschappelijke onrust te voorkomen. Alle veroordeelden voor levensdelicten hebben een familie, Heleen voelt een roeping om iets in het leven te roepen voor steun, hulp en begeleiding die zij nooit heeft gehad. Maar de stem van de familie van de dader mag vooralsnog niet gehoord worden.
Als het ministerie van V&J en de media vinden dat de stem van Heleen niet mag worden gehoord omdat dat pijn doet en onrust veroorzaakt dan drukt ze daarmee uit dat er niet van dit verschrikkelijke drama geleerd mag worden. En als dit het beleid is ten aanzien van al dit soort delicten en al de mensen die daardoor geraakt worden (gemiddeld zo’n vijftig heel direct, soms zelfs de hele samenleving) dan is dat desastreus voor het leerproces. En daar is niemand mee geholpen.
Hieronder de link naar het interview met Heleen en daaronder de link waar je het blad “Meesters, achter de schermen” kunt kopen:
Heleen, de moeder van Michael P. + Marjolein Dikkerboom over “Meesters achter de schermen”. (Deel 2)
Comments